Το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) αποτελεί κορυφαίο ελληνικό ερευνητικό ίδρυμα με συνεχή και μακρά εμπειρία στη γονιδιωματική ανάλυση και με συμμετοχή στην αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος διαφόρων οργανισμών-μοντέλων. Αξιοποιώντας την εμπειρία αυτή και εκτιμώντας τις δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες ανάλυσης DNA για την απάντηση ερωτημάτων της σύγχρονης αρχαιολογικής έρευνας, το ΙΜΒΒ δημιούργησε ένα νέο, υψηλών προδιαγραφών, ερευνητικό εργαστήριο για την ανάλυση DNA από αρχαιολογικά βιολογικά ευρήματα.
 

Η προσθήκη του Εργαστηρίου Αρχαίου DNA στο ΙΤΕ συμπληρώνει τις άλλες ερευνητικές και τεχνολογικές υποδομές του Ιδρύματος για τη μελέτη, διαφύλαξη και ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος και καθιστά το ΙΤΕ ένα από τα μεγαλύτερα και αρτιότερα κέντρα του κόσμου σε αυτόν τον τομέα.
 

Το Εργαστήριο Αρχαίου DNA ιδρύθηκε το 2016 σε εγκαταστάσεις του ΙΤΕ με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία αμέσως αναγνώρισε την προοπτική και τη σημασία του εργαστηρίου για την ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας, την υποστήριξη της αρχαιολογικής έρευνας και την ανάπτυξη διεπιστημονικών ερευνητικών συνεργασιών ανάμεσα στις ανθρωπιστικές και τις θετικές επιστήμες. Οι ερευνητικές δραστηριότητες του εργαστηρίου χρηματοδοτούνται από την συμμετοχή του σε ανταγωνιστικά εθνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και υποστηρίζονται από μία σειρά στρατηγικών συνεργασιών με υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
 

Το Εργαστήριο Αρχαίου DNA συμμορφώνεται πλήρως στις αυστηρές απαιτήσεις που διέπουν τα εγκληματολογικά εργαστήρια (κατάλληλη διαμόρφωση χώρων, τήρηση αυστηρών πρακτικών πρόσβασης, καθαριότητας και χειρισμού δειγμάτων και ανάπτυξης πρωτοκόλλων), έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία των αναλύσεων. Είναι το πρώτο και μοναδικό εργαστήριο αρχαιογενετικής στην Ελλάδα και ένα από τα πλέον σύγχρονα εργαστήρια της Ευρώπης στον τομέα του, ενώ αποτελεί εθνική υποδομή στα πλαίσια του προγράμματος Hellas-CH (Πολιτιστική Κληρονομιά) του Εθνικού Οδικού Χάρτη Ερευνητικών Υποδομών.

Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ) διαθέτει 8 Σχολές, 20 Τμήματα, πολυάριθμο φοιτητικό, ερευνητικό και διδακτικό προσωπικό, καλύπτοντας την πλειονότητα των σύγχρονων επιστημονικών πεδίων. Η σύμπραξη των Σχολών του Δ.Π.Θ, η συνεργασία των Τμημάτων και των Εργαστηρίων, προάγουν την πολυθεματικότητα στην εκπαίδευση και την έρευνα. Διαθέτει υψηλού επιπέδου εκπαιδευτική και ερευνητική τεχνογνωσία στα γνωστικά πεδία των Ανθρωπιστικών Επιστημών και των Μοριακών Βιοεπιστημών, τα οποία καλύπτουν μεγάλο αριθμό στόχων του έργου ΑΠΟΙΚΙΑ μέσω του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας (Κομοτηνή) και του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής (Αλεξανδρούπολη).

 

 Το Εργαστήριο Φυσικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας των Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών διαθέτει μακρά εμπειρία στην μελέτη αρχαιολογικών πληθυσμών. Ειδικεύεται στην μακροσκοπική, μικροσκοπική και ακτινολογική μελέτη οστεολογικού υλικού, στην τρισδιάστατη ψηφιοποίηση και τις σύγχρονες μορφομετρικές μεθόδους, καθώς και στις αναλύσεις σταθερών ισοτόπων άνθρακα, αζώτου και θείου, διαθέτοντας τον απαραίτητο εξοπλισμό για την δειγματοληψία, την φωτογράφιση, την αποθήκευση και την επεξεργασία των δειγμάτων. 

    

Πιο συγκεκριμένα, το εργαστήριο εξειδικεύεται στους παρακάτω τομείς: 

• Βιοαρχαιολογική ανάλυση σκελετικού υλικού.

• Μελέτη των οστικών δομών σε περιπτώσεις τραυμάτων, παλαιοπαθολογικών και ταφονομικών αλλοιώσεων, μέσω στερεοσκοπικής παρατήρησης.

• Λήψη και προετοιμασία δειγμάτων για την εξαγωγή κολλαγόνου από μακρά οστά και  δόντια.

• Ιστολογική μελέτη σκελετικών καταλοίπων και ανάπτυξη μεθόδων ψυχρού εγκιβωτισμού, τομής, λείανσης και στίλβωσης των δειγμάτων.

• Τρισδιάστατη ψηφιακή μοντελοποίηση οστεολογικού υλικού.

• Στατιστική ανάλυση, προσομοιώσεις προβολών πληθυσμού και ανάλυση του επιπέδου θνησιμότητας.

• Βιοπληροφορική ανάλυση, επεξεργασία στοιχείων από βιολογικές βάσεις δεδομένων και ανάπτυξη μεθόδων για την μελέτη της ανθρώπινης γενετικής ποικιλότητας.

 

Το Εργαστήριο, στο πλαίσιο υλοποίησης ερευνητικών προγραμμάτων, έχει αναπτύξει σχέσεις  συνεργασίας με Εφορείες Αρχαιοτήτων, Αρχαιολογικά Μουσεία, ερευνητικά κέντρα, ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς στην Ελλάδα και το Εξωτερικού. Έχει επιδιώξει και πετύχει την δημοσίευση των αποτελεσμάτων της έρευνας σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους, συνέδρια και ομιλίες. Το όραμά του είναι να υπηρετεί την επιστήμη της Φυσικής Ανθρωπολογίας ακολουθώντας καλές πρακτικές και να αποτελεί εφαλτήριο για το σύναλμα επιστημών στην Αρχαιολογία και την Ανθρωπολογία του 21ου αιώνα.

​

Το Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής των Επιστημών Υγείας αποτελεί το μόνο Τμήμα στην Ελλάδα με αντικείμενο τη Μοριακή Βιολογία και Γενετική. Έχει στόχο την παροχή υψηλού επιπέδου έρευνας, εκπαίδευσης και κοινωνικού έργου, την εξέλιξη του στα πεδία των Μοριακών Βιοεπιστημών, στους τομείς της Υγείας, των Τροφίμων, του Περιβάλλοντος και της Αγροτικής Ανάπτυξης. 

 

Η δραστηριότητα του τμήματος αφορά τα εξής ερευνητικά πεδία:

• Μοριακή Βιολογία Κυττάρων & Οργανισμών

• Βιοχημεία & Πρωτεωμική

• Βιοτεχνολογία

• Γενετική & Γονιδιωματική

• Βιοπληροφορική

 

Κατέχει εκτεταμένη εμπειρία στην ανάλυση της γενετικής δομής ανθρώπινων πληθυσμών, τη διερεύνηση της ιστορίας του ανθρώπου και των πληθυσμιακών σχέσεων με βάση τα γονιδιωματικά δεδομένα, καθώς και την εξερεύνηση των σχέσεών τους με φαινοτύπους ιατρικού και μη ενδιαφέροντος. Ειδικεύεται στην ανάλυση δεδομένων μεγάλης κλίμακας στον τομέα της Βιοπληροφορικής και διαθέτει σημαντική υπολογιστική υποδομή για το σκοπό αυτό.

​

Πιο συγκεκριμένα, το τμήμα εξειδικεύεται στους παρακάτω τομείς:          

• Μελέτη της γενετικής ποικιλότητας οργανισμών και πληθυσμών,  γενετική ανάλυση κυττάρων και οργανισμών

• Μελέτη της μοριακής βάσης ασθενειών, βιολογικών φαινομένων και της βιοποικιλότητας

• Προσομοιώσεις μοριακής δυναμικής, μοριακή μοντελοποίηση και μοριακά γραφικά

• Βιοπληροφορική ανάλυση, επεξεργασία στοιχείων από βιολογικές βάσεις δεδομένων και ανάπτυξη μεθόδων υπολογιστικής/δομικής βιολογίας 

 

Το Τμήμα έχει επιδιώξει την ανάπτυξη ερευνητικών συνεργασιών με την Ιατρική Σχολή του ΔΠΘ, με άλλα Τμήματα του ΔΠΘ,  με Ερευνητικά Κέντρα, Ινστιτούτα και ερευνητικές ομάδες της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και με τη Βιομηχανία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας είναι αρμόδια περιφερειακή Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, για την προστασία, τη διαχείριση και την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων από τους προϊστορικούς έως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους, τόσο στην πόλη όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας.

 

Εφορεία ασχολείται με τον προγραμματισμό, τη διαχείριση, τη μελέτη και την εκτέλεση οιουδήποτε αρχαιολογικού έργου, καθώς και την επιστημονική μελέτη και δημοσίευση των αρχαιοτήτων, τη διαχείριση των μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων, των μουσείων (Αρχαιολογικό Μουσείο Άρτας) και των συλλογών (Γλυπτοθήκη Συλλογής Παρηγορήτισσας), στον χώρο ευθύνης της. Διενεργεί  ανασκαφικές και επιστημονικές έρευνες, με σκοπό την αποκάλυψη, τη συντήρηση, και την προβολή των αρχαιοτήτων, ενώ παράλληλα, ασκεί έλεγχο υπεδάφους σε όλη την έκταση της χωρικής της αρμοδιότητας. Επιπλέον, πραγματοποιεί εργασίες στερεωτικές και αναστηλωτικές, σε επίπεδο διαμόρφωσης των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, καθώς και του φυσικού ή μη περιβάλλοντός τους.

​

Παράλληλα έχει υπό την άμεση επίβλεψή της δεκάδες συγχρηματοδοτούμενα έργα και υποέργα, όπως το έργο "Ανάδειξη - ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων Αμβρακίας: Δυτική Νεκρόπολη - Ναός Απόλλωνα - Μικρό θέατρο" (ΕΣΠΑ 2007-2013), κατά τη διάρκεια του οποίου αποκαλύφθηκε και ερευνήθηκε σημαντικό τμήμα του δυτικού νεκροταφείου της αρχαίας Αμβρακίας. Τα νεκροταφεία της αρχαίας Αμβρακίας αποτελούν τον πυρήνα του ερευνητικού έργου "Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών ανάλυσης αρχαίου DNA στη σύγχρονη διεπιστημονική μελέτη και ανάδειξη του αρχαίου κορινθιακού αποικισμού. Το παράδειγμα της αρχαίας Αμβρακίας και της αρχαίας Τενέας ως επιδεικτικές εγκαταστάσεις", με το ακρωνύμιο ΑΠΟΙΚΙΑ (APOIKIA). Πέραν του προαναφερθέντος προγράμματος, η Εφορεία συμμετέχει ενεργά, κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, σε άλλα τρία ερευνητικά καθώς και σε ένα διασυνοριακό πρόγραμμα.

​

Μέχρι σήμερα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας έχει διοργανώσει επιτυχώς πλήθος περιοδικών εκθέσεων και ημερίδων καθώς και ποικίλες δράσεις για το ευρύ κοινό, ενώ έχει προχωρήσει και στην έκδοση επιστημονικών οδηγών για διάφορα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους της χωρικής της αρμοδιότητας.

Συστηματική Αρχαιολογική Έρευνα Αρχαίας Τενέας. Tenea Project

 

Το ερευνητικό πρόγραμμα της Αρχαίας Τενέας είναι η πρώτη συστηματική αρχαιολογική έρευνα που διενεργείται στην περιοχή του Χιλιομοδίου και Κλένιας Κορινθίας.

​

Διεξάγεται από το 2013 υπό τη διεύθυνση της Δρ. Έλενας Κόρκα, Επίτιμης Γενικής Διευθύντριας του ΥΠΠΟΑ, με φορέα υλοποίησης τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ. Οι ερευνητικές εργασίες έχουν εγκριθεί με Υπουργικές Αποφάσεις, έπειτα από γνωμοδοτήσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Οικονομικά το πρόγραμμα υποστηρίζεται από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων.

​

Συμμετέχει μια διεπιστημονική ομάδα αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων, τοπογράφων, συντηρητών, γεωλόγων, ανθρωπολόγων, ιστορικών, στο πλαίσιο συνεργασιών με ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα αλλά και με υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α.

​

Στις εργασίες του ερευνητικού προγράμματος συμπεριλαμβάνεται η συστηματική ανασκαφή, η επιφανειακή έρευνα, η γεωφυσική διασκόπηση, η συντήρηση αρχαιοτήτων, η ανθρωπολογική μελέτη και η φωτογραμμετρική αποτύπωση των μνημείων.

​

Απώτερος στόχος είναι η αποκάλυψη της αρχαίας Τενέας, η επιστημονική μελέτη και τεκμηρίωση του αρχαιολογικού υλικού αλλά και η στερέωση και ανάδειξη των μνημείων και των χώρων που αποκαλύφθηκαν.

​

Η αρχαία Τενέα ιδρύθηκε από Τρώες αιχμαλώτους που μετέφερε ο Αγαμέμνονας μετά την πτώση της Τροίας. Τον 8ο αι.π.Χ. οι Τενεάτες υπό τον Κορίνθιο Αρχία, συμμετείχαν στον αποικισμό των Συρακουσών από τους Κορίνθιους. Η πόλη ήκμασε καθ’ όλη τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων. Το 146 π.Χ., η Τενέα υπήρξε η μοναδική πόλη που διασώθηκε και δεν καταστράφηκε από τους Ρωμαίους κατακτητές. Μάλιστα αυτονομήθηκε από την Κόρινθο, κόβοντας δικό της νόμισμα.

​

Από την ανασκαφική έρευνα αποκαλύφθηκε σημαντικό τμήμα της ζώνης των νεκροταφείων της αρχαίας πόλης, με οργανωμένους χώρους ενταφιασμών, μεταξύ των οποίων η συστάδα αρχαϊκών τάφων στη θέση «Καμαρέτα - Φανερωμένη», τα νεκροταφεία ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, αλλά και το υπέργειο ναόσχημο ταφικό μνημείο, μοναδικό δείγμα μνημειακής ταφικής ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής στην Κορινθία.  

​

Ταυτόχρονα αποκαλύφθηκε τμήμα του κεντρικού οικιστικού ιστού της αρχαίας Τενέας, από δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, όπως λουτρικές εγκαταστάσεις, καταστήματα, εργαστήρια, οικίες, αρχαίους δρόμους, με σημαντικά και μοναδικά ευρήματα.

​

Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας καταμαρτυρούν μια πλούσια και αξιόλογη δραστηριότητα στην Τενέα από τους πρωτοελλαδικούς μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους και επιβεβαιώνουν πλέον τους σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία της πόλης, που μέχρι στιγμής ήταν γνωστοί μόνον από τις αρχαίες πηγές.

Η εταιρεία TETRAGON πρωταγωνιστεί τις τελευταίες δεκαετίες στους τομείς της εκθεσιακής αρχιτεκτονικής, του design, του πολιτισμού, του τουρισμού και της δημιουργικής βιομηχανίας. Η δυναμική της πορεία αντανακλάται στα πολυάριθμα έργα που με επιτυχία έχει υλοποιήσει σε ολόκληρη την Ελλάδα και στο εξωτερικό, καθώς και στις σχέσεις εμπιστοσύνης που έχει αναπτύξει με πολλούς και σημαντικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

​

Σήμερα, η εταιρεία, με όραμα και εξωστρέφεια, διευρύνει το φάσμα των δραστηριοτήτων της, επεκτείνεται σε νέα πεδία, επενδύει σε ανθρώπινο δυναμικό και τεχνογνωσία, σε παραγωγικές και στρατηγικές συνέργειες, σε σύγχρονο εξοπλισμό, εγκαταστάσεις και υποδομές. Έτσι, είναι ικανή να προτείνει, να σχεδιάζει, να κατευθύνει και να εκτελεί το σύνολο των ενεργειών ενός εγχειρήματος, από την αρχική σύλληψη μέχρι το τελικό αποτέλεσμα.

​

Το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας ανέρχεται στα 30 άτομα και τα τμήματά της στελεχώνονται από αρχιτέκτονες, μουσειολόγους-μουσειογράφους, designers, γραφίστες, προγραμματιστές, ιστορικούς, αρχαιολόγους, διακοσμητές, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό, με υψηλή επιστημονική κατάρτιση, τεχνογνωσία και εμπειρία.

​

Στελέχη της TETRAGON είναι ενεργά μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM-International Council of Museums), ενώ κατ’ επανάληψη άνθρωποι της εταιρείας συμμετέχουν σε εγχώρια και διεθνή συνέδρια με παρουσιάσεις και ανακοινώσεις, σε δημοσιεύσεις, σε ερευνητικές ομάδες και σε διαγωνισμούς.

​

Οι δραστηριότητες και τα έργα της TETRAGON συνδυάζουν την Αρχιτεκτονική, το Design, την Καινοτομία και την Επικοινωνία. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία εξειδικεύεται στους παρακάτω τομείς:

• Στη συμβουλευτική, στη μελέτη και στην κατασκευή χώρων πολιτισμού, μουσείων και υποδομών για το περιβάλλον.

• Στην έρευνα, στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, ψηφιακών και διαδραστικών εφαρμογών, οπτικοακουστικών παραγωγών, μεθοδολογιών, υπηρεσιών και τεχνολογιών για την τεκμηρίωση, ανάδειξη και προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, του σύγχρονου πολιτισμού και του τουριστικού προϊόντος.

• Στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση εκθέσεων, εκθεσιακών χώρων και γεγονότων, για φορείς, οργανισμούς και εταιρείες, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

• Στην επιμέλεια και στην υλοποίηση σύνθετων εφαρμογών ταυτότητας, επικοινωνιακής παρουσίας και προβολής, με έμφαση στη χρήση νέων οπτικοακουστικών μέσων.